1.Przed zażyciem leku powinniśmy przeczytać ulotkę, ale większość ludzi tego nie robi, bo to zajmuje za dużo czasu. Na jakie informacje trzeba zwrócić szczególną uwagę?

Przede wszystkim na zalecenie dotyczące pory przyjmowania leku: przed posiłkiem, po posiłku czy w trakcie. Wbrew pozorom to nie jest rzecz błaha, bo w przypadku niektórych leków decyduje o skuteczności terapii. Druga istotna informacja dotyczy instrukcji na wypadek gdy zapomnieliśmy wziąć lek. Koniecznie trzeba zapoznać się także z informacją na temat możliwych działań niepożądanych. Jest to spis objawów, które zdarzyły się ludziom w różnym wieku, chorującym na różne dodatkowe choroby, w trakcie badań klinicznych przed zarejestrowaniem leku, albo już po wprowadzeniu leku na rynek. To nie znaczy, że wystąpią one podczas terapii, ale warto mieć świadomość, że tak się może zdarzyć..

2.Czy to prawda, że zażywając nowy lek powinniśmy uważnie obserwować organizm?

Gdy bierzemy leki zawsze powinniśmy obserwować reakcje organizmu. Działania niepożądane mogą pojawić się nawet po latach leczenia danym lekiem i być związane np. z uszkodzeniem wątroby. Oczywiście sięgając po nowy preparat trzeba zachować szczególną ostrożność, także wtedy gdy zamiast leku do którego jesteśmy przyzwyczajeni zaczynamy zażywać jego odpowiednik.

 

3.Co zrobić, kiedy po zażyciu jakiegoś preparatu czujemy się dziwnie albo źle?

Jeśli wystąpią działania niepożądane takie jak opisane w ulotce leku lub inne powinniśmy je zgłosić lekarzowi prowadzącemu, który przepisał nam ten lek. Oceni on czy zgłaszane przez zdarzenie ma związek z przyjmowaniem danego leku. Jeśli uzna za zasadne zmieni dawkę leku lub zastąpi go innym preparatem o podobnym działaniu. Jeśli pogorszenie samopoczucia ma charakter gwałtowny np. odczuwamy duszność lub mamy nasilający się obrzęk trzeba niezwłocznie wezwać karetkę lub udać się na ostry dyżur do najbliższego szpitala.

 

4.Podobno pacjent ma prawo zgłosić działania niepożądane leków. Do kogo? Czy powinniśmy to robić?

Lekarz, do którego trafia pacjent z działaniami niepożądanymi ma obowiązek zgłosić to w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Każde zgłoszenie jest szczegółowo analizowane. Jeśli takich zgłoszeń jest wiele to lek może być nawet wycofany z rynku lub mogą zostać ograniczone wskazania do jego stosowania. Pacjent, który zaobserwował u siebie działanie niepożądane związane z przyjmowaniem jakiegoś danego może sam je zgłosić w Urzędzie Rejestracji albo udać się do apteki i poprosić aby jej kierownik zrobił to w jego imieniu. Informacje o działaniach niepożądanych są bardzo cenne z punktu widzenia bezpieczeństwa innych pacjentów.

5.W aptece często stajemy przed dylematem: kupić droższy lek oryginalny czy tańszy odpowiednik? Czy odpowiedniki zawsze działają tak samo?

Przed wprowadzeniem na rynek leku odtwórczego jego producent ma obowiązek dowieść jego biorównoważności względem leku oryginalnego. To oznacza, że po 1,2,5 godzinach do krwi trafia taka sama ilość substancji czynnej. Nie mamy jednak pewności, że skuteczność terapeutyczną danego leku i jego odpowiednika jest taka sama. Lek oryginalny i generyk muszą zawierać taką samą ilość substancji czynnej ale mogą różnić się pod względem zawartości składników pomocniczych takich jak substancje wypełniające czy stabilizujące. To właśnie one mogą wpłynąć na skuteczność preparatu albo spowodować występowanie działań niepożądanych. Wystarczy, że jeden producent użyje glukozy, lub fruktozy a inny co innego. Dla osoby z nietolerancją monocukrów ta pozornie błaha zmiana może mieć dla niego przykre konsekwencje.

6.Zdarza się, że tańsze odpowiedniki działają lepiej?

Zdarza się, że producenci leków generycznych sięgają po nowsze technologie, niż te z których korzystał producent leku oryginalnego. Dzięki czemu substancja czynna jest lepiej oczyszczona i lek lepiej zachowuje się w naszym organizmie.

 

Jeśli nie możemy sobie pozwolić na zakup leku oryginalnego, to wybierzmy generyk, ale lepiej przedyskutujmy to z lekarzem prowadzącym. Jako farmakolog kliniczny odradzam samowolną zamianę szczególnie osobom chorym na choroby przewlekłe takie jak np. nadciśnienie, cukrzyca, niewydolność nerek. Ci pacjenci często przyjmują wiele różnych leków, które muszą ze sobą współgrać. Jeśli jeden z nich wymienimy na inny, który okaże się mniej skuteczny albo będzie wchodził w interakcję z pozostałymi lekami, to zaburzymy całą terapię. Lepiej nie narażać się na takie problemy.