Będąc pacjentami w okresie prokreacji winni jesteśmy z należytą powagą pochylić się nad ryzykiem równoczesnych starań o dziecko w kontekście przyjmowanych leków. Mówiąc prostym językiem to jakie leki bierzemy sami i nasze partnerki ma znaczenie w dalszym życiu i zdrowiu naszego wyczekiwanego potomka. Znaczenie ma nie tylko to co aktualnie bierzemy ale także to co braliśmy np. miesiąc temu. Często toksyczne metabolity przedostają się dość długo do naszych płynów fizjologicznych narządów płciowych , pokarmu matek. Dobra rada to zadać pytanie lekarzowi o bezpieczeństwo prokreacyjne w stosunku do ordynowanych leków. Uwaga kierowana do panów - jeżeli uważasz się nadal za prawdziwego faceta to udowodnij to poprzez wyprzedzające myślenie o zdrowiu i życiu nienarodzonego dziecka w czasie kiedy go jeszcze nie ma. Czasami leki lub ich teratogenne metabolity migrują i występują w nasieniu męskim. Dlatego każdy przyszły ojciec winien rozumieć konieczność stosowania prezerwatywy w przypadku podjęcia stosunków seksualnych z kobietą zdolną do zajścia w ciążę, która nie stosuje skutecznej antykoncepcji lub w przypadku podjęcia stosunku z kobietą w ciąży. Teratogenność leków i ich metabolitów niesie ryzyko wystąpienia wad rozwojowych nie tylko tych widocznych ale także dotykających i upośledzających narządy wewnętrzne. Gdy mężczyzna, który przyjmował lub przyjmuje leki o działaniu teratogennym ma partnerkę, która zaszła z nim w ciążę to oboje idą do lekarza mającego doświadczenie w teratologii. Tam w ramach konsultacji winni oboje uzyskać poradę. Czasami praca z substancjami niebezpiecznymi o własnościach teratogennych kończy się tragediami, za które niesłusznie obciąża się jedynie matki zamiast oboje rodziców lub tylko ojców . To myślenie wyprzedzające ma swoje uzasadnienie w sytuacjach leczenia onkologicznego, reumatologicznego, w stwardnieniu rozsianym i wielu innych poważnych chorobach. Kobiety muszą stosować jedną skuteczną metodę antykoncepcyjną w okresie 4 tygodni poprzedzającym terapię lekiem mogącym zagrażać przyszłemu dziecku. Do zalecanych ze względu na skuteczność metod antykoncepcyjnych zaliczamy: podskórny implant hormonalny, system wenątrzmaciczny /IUS/ uwalniający lewonorgestrol, octan medroksyprogesteronu w formie depot, sterylizację jajowodową, stosunki seksualne wyłącznie z partnerem poddanym wazektomii - wazektomia winna być potwierdzona dwoma ujemnymi wynikami analizy nasienia, pigułki hamujące owulację zawierające wyłącznie progesteron / dezogestrel /. Ponadto, podawanie kobiecie w terapii leków teratogennych wymusza przed ich zapisaniem oraz przed powtórnym wypisaniem recepty wykonanie testu ciążowego pod kontrolą fachowego personelu medycznego. Kobiety w wieku rozrodczym mające brak menstruacji po leczeniu onkologicznym lub brak miesiączki w czasie laktacji winny przestrzegać wszystkich zaleceń dotyczących skutecznej antykoncepcji. Lekarz ordynujący lek wpływający negatywnie na rozwój płodu winien ocenić czy pacjentka jest w stanie przestrzegać skutecznych metod antykoncepcji. Wyłączenia dotyczą kobiet z genotypem XY, zespołem Turnera, agenezją macicy, przedwczesną niewydolnością jajników potwierdzoną specjalistycznym badaniem ginekologicznym, obustronną resekcją jajników z jajowodem lub histerektomią, w zaawansowanym wieku z ponad rocznym ciągłym brakiem menstruacji.
Rodzice biologiczni winni znać i rozumieć ryzyka teratogenności dla nienarodzonego dziecka oraz stosować skuteczną antykoncepcję. Poruszamy tu tzw. problemy noncompliance, nonadherence, nonconcordance opisujące różne rodzaje nieprawidłowości w zachowaniu pacjentów w odniesieniu do zaleceń terapeutycznych, ale jest to temat na następną informację.